Ιστορικό

Πληθυσμός

Παραδόσεις
Ο Φόνος του Μαύρου
Εκκλησίες - Ιερείς
Τοπωνύμια
Νομές Νερού
ΣΠΕ Πρόοδος
Πεσόντες
Δολοφονηθέντες
Αγνοούμενοι
Απόλλων
Αυγερινός
Ελιόμυλος
Ανακοινώσεις
Ποιήματα
Φωτογραφίες
Νιοχωρίτες επαγγελματίες
 
Παραδόσεις

Xριστουγεννιάτικα έθιμα

Οι νοικοκυρές , μερικές μέρες πριν τα Χριστούγεννα, άρχιζαν τη λάτρα, δηλ. την καθαριότητα του σπιτιού. Τα παιδιά με φτυάρια έξυναν τη λάσπη από τα διάφορα δωμάτια του σπιτιού, ιδιαίτερα από τον ηλιακό, που μαζεύονταν από τους χωματόδρομους του χωριού, που το χειμώνα μετατρέπονταν σε λασπότοπους. Αφού καθαρίζονταν τα διάφορα δωμάτια από τον πηλό, τραβούσαμε νερό από τον αλακατόλακκο και το χύναμε στο δάπεδο, η δε μητέρα με τη «σαρκά» την μάζενη, σφουγγάριζε και το σπίτι έλαμπε από καθαριότητα.
 
Μια βδομάδα πριν τα Χριστούγεννα, ιδιαίτερα μετά την Κυριακή προ της Χριστού Γεννήσεως, τα σπίτια και οι δρόμοι μουσκομύριζαν από φρεσκοψημένα κουλούρια. Ολες οι νοικοκυρές ζύμωναν κι εφκιαχναν ωραία σησαμωτά κουλούρια, δηλ. δαχτυλιές, χριστόψωμα, βαρκούλες, ζεμπυλάκια (κυρίως για παιχνίδια για τα μικρά παιδιά) Τα παιδιά περίμεναν με αγωνία και λαχτάρα τον ερχομό των Χριστουγέννων, γιατί θα έκλειναν τα σχολεία και θα γλύτωναν απ ' τις βιτσιές του δασκάλου με βέργες ροδιάς ή συκαμιάς ή το γονάτισμα πάνω σε ρόβι ή παλλούρες και θα είχαν πολλές μέρες για τα διάφορα παιχνίδια, κυρίως στον αυλόγυρο της εκκλησίας. Τα παιδιά ήταν τρισευτυχισμένα γιατί θα «πάνιζαν» ένα καινούργιο παντελόνι ή ένα καινούργιο ζευγάρι παπούτσια. Από την παραμονή των Χριστουγέννων, τα παιδιά θα λούζονταν μέσα στις λεκάνες ( βούρνες) του πλυσταριού, για να πάνε την επομένη στην εκκλησία καθαροί και έτοιμοι να κοινωνήσουν των αχράντων μυστηρίων. Τα Χριστούγεννα, όλοι οι χωριανοί, μικροί και μεγάλοι, εκτός από τους βαριά άρρωστους και κατάκοιτους, ντυμένοι στα γιορτινά τους, πήγαινανν απ ' την αυγή στην εκκλησία για να γιορτάσουν τη γέννηση του Χριστού. Ποτέ μου δεν θα ξεχάσω τη λειτουργία των Χριστουγέννων με το μακαρίτη μας παπά, τον Παπαγιάννη, να τελεί με τη μελωδική του φωνή τη θεία λειτουργία και τον αείμνηστο δάσκαλο Γεώργιο Λέβα να ψάλλει στο δεξιό χορό με τη μελωδικότατη φωνή του.

Ενα έθιμο που είχαμε εμείς οι Νιοχωρίτες των δεκαετιών του '30 και '40 ήταν η επιβολή εισφοράς σ ' όλους τους άρρενες ενήλικες χωριανούς μας, κυμαινόμενης από τρία γρόσια μέχρι ένα σελίνι, για οικονομική βοήθεια του ιερέα μας, του οποίου ο ετήσιος μισθός ανήρχετο σε £9.- και ας έκανε και το νεωκόρο. Η εισφορά αυτή λεγόταν « σαραντάρι», μερικοί δε επλήρωναν πρόθυμα, μερικοί υπό διαμαρτυρία, άλλοι δε δεν πλήρωναν ούτε γρόσι. Ο κατάλογος του «σαρανταριού» εδίδετο στον ιερέα, ο οποίος έβλεπε τους μη πληρώσαντες, κι όταν μελλοντικά εχρειάζονταν τον παπά για τέλεση άλλης ιεροτελεστίας ( αγιασμού, κηδείας, βάπτισης, αρραβώνας ή γάμου), υποχρεώνονταν από τον ιερέα να πληρώσουν το «σαραντάρι», διαφορετικά ο ιερέας δεν θα τελούσε καμμιά ιεροτελεστία.
 
Μετά τη θεία λειτουργία , όλοι γύριζαν στα σπίτια τους, όπου η μητέρα έστρωνε το τραπέζι με την πατροπαράδοτη σούπα και το κεφαλάκι αρνιού ή ριφιού, ή κοτόπουλο σπιδκιάσιμο. Τα παιδιά φιλούσαν το χέρι του πατέρα, της μητέρας, του παππού ή της γιαγιάς, ευχόμενα χρόνια πολλά και έπαιρναν την πουλουστρίνα τους που ήταν μερικά γρόσια . Πουλουστρίνα έπαιρναν τα παιδιά και από το νονό και τη νονά τους. Υστερα τα παιδιά τραβούσαν για τον αυλόγυρο της εκκλησίας για να παίξουν κυρίως αθάσια.