Ομιλία του κοινοτάρχη Νέου Χωρίου Κυθρέας κ. Χρίστου Λαμπρία στην παρουσίαση του ντοκιμαντέρ «Τούτον το χωρκόν θωρώ το όρομαν», Πανεπιστήμιο Κύπρου
Σάββατο 12 Οκτωβρίου, 6.30 μ.μ.

Eίναι με αισθήματα ιδιαίτερης χαράς αλλά και συγκίνησης που σας καλωσορίζω στην πρώτη, επίσημη προβολή του ντοκιμαντέρ για το χωριό μας με τον τίτλο: «Τούτον το χωρκόν θωρώ το όρομαν».

Από την πρώτη μέρα που ανέλαβα τα καθήκοντα μου μαζί με τους συνεργάτες μου στο Κοινοτικό Συμβούλιο θέσαμε ως ύψιστη προτεραιότητα τη μελέτη της ιστορίας του χωριού μας, προκειμένου να μην αποκοπούμε από τις ρίζες μας, τόσο εμείς που φύγαμε στην πρώτη νιότη μας, όσο και οι νεότερες γενιές. Αυτή την προσήλωσή μας στη μελέτη της ιστορίας του Νιοχώρκου την αποδεικνύει η έκδοση της Νιοχωρίτικης Φωνής, που έχει φτάσει στο 13ο τεύχος, αλλά και το ημερολόγιο τοίχου. Και οφείλω να σας ευχαριστήσω, τόσο γιατί αγκαλιάσατε με αγάπη την εκδοτική αυτή προσπάθεια αλλά και για τις εισφορές σας για τη μερική κάλυψη των εξόδων έκδοσης.

Ιδιαίτερη αξία έχουν και τα δύο βιβλία που εξέδωσε το Κοινοτικό Συμβούλιο «Το ελληνορθόδοξο χριστιανικό κοιμητήριο του Νέου Χωρίου Κυθρέας – Ιστορία Μητρώο», ένα βιβλίο μοναδικό στο είδος του και το βιβλίο: «Νιοχωρίτες και Νιοχωρίτισσες ελλείπουν… Πεσόντες, δολοφονηθέντες, και αγνοούμενοι του Νέου Χωρίου Κυθρέας – Ιούλιος - Αύγουστος 1974», που αποτελεί αφιέρωμα στους συγχωριανούς μας πεσόντες και θύματα της τουρκικής εισβολής.

Φέτος συμπληρώνονται 50 χρόνια από το πραξικόπημα και την τουρκική εισβολή. Μισός αιώνας πέρασε, τα βρέφη έγιναν πενηντάρηδες, οι έφηβοι έγιναν μεσήλικες και οι τότε νέοι είτε βρίσκονται στην τρίτη ηλικία είτε έφυγαν. Πεσόντες, αγνοούμενοι, εν ψυχρώ δολοφονηθέντες, εγκλωβισμένοι, εκτοπισμένοι, πρόσφυγες, αιχμάλωτοι είναι οι νέες λέξεις που μπήκαν στο λεξιλόγιό μας από το 1974. Ο πόνος πολύς, ο θρήνος ίσως πια σιωπηρός, όπως και η ουρανομήκης κραυγή…«Γιε μου», αλλά αποτυπωμένος βαθιά στο είναι μας.

Σκεφτήκαμε λοιπόν ως κοινοτικό συμβούλιο, φέτος στα πενήντα χρόνια από την εισβολή, να ετοιμάσουμε το φιλμ ντοκιμαντέρ για το χωρκό μας. Θελήσαμε να αποτυπώσουμε την ιστορία του, αλλά και τις προσωπικές ιστορίες χωριανών μας, οι οποίοι βίωσαν την αγωνία, τον πόνο, ιστορίες που λιγότερο ή περισσότερο ζήσαμε όλοι οι νιοχωρίτες και οι νιοχωρίτισσες.

Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να πω και τα εξής:

Ως γνωστό, ανάμεσα στα θύματα της τουρκικής εισβολής ήταν και δύο Τ/κ συγχωριανοί μας, ο Ταχίρ Μεχμέτ Μποσνάκ και η Ναζίφη Χασάν Χουταβερτί, θεωρήσαμε σωστό και ανθρώπινο να καλέσουμε στην εκδήλωση τους συγγενείς και των θυμάτων αυτών.

Καλώ, λοιπόν, τον συγχωριανό μας Ιάκωβο Τσαγγάρη να προσέλθει στο βήμα για διερμηνεία.

Αγαπητοί συγχωριανοί μας συγγενείς του Τταχίρ Μεχμέτ Μποσνάκ και της Ναζίφη Χασάν Χουταβερτί, σας καλωσορίζω στη σημερινή μας εκδήλωση και σας ευχαριστώ που αποδεχθήκατε την πρόσκληση και είστε ανάμεσά μας.

Ως γνωστό ανάμεσα στα θύματα της τουρκικής εισβολής, 74 τον αριθμό, υπήρχαν και δύο Νιοχωρίτες Τουρκοκύπριοι, ο Ταχίρ και η αδελφή του Ναζίφι. Όπως και στο βιβλίο για τα θύματα της τουρκικής εισβολής συμπεριλεήφθηκαν οι πιο πάνω συγχωριανοί μας έτσι και στο φιλμ ήταν ομόφωνη η απόφαση του κοινοτικού συμβουλίου να προβληθεί συνέντευξη του γιου τού Τταχίρ, Χαλίλ, τον οποίο και ευχαριστώ.

Ο πόλεμος μόνο καταστροφή φέρνει, απώλεια ανθρώπινων ζωών, βιαιοπραγίες, ακρότητες, δολοφονίες, συμπεριφορές που προσβάλλουν το ανθρώπινο γένος. Ο πόνος της μάνας που χάνει το παιδί της είναι ο ίδιος είτε είναι Ελληνοκύπρια είτε είναι Τουρκοκύπρια, είτε είναι Παλαιστίνια είτε Ισραηλίτισσα. Με την μερική άρση των εμποδίων στη διακίνηση Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων το 2003, διαπιστώνουμε ότι οι Τουρκοκύπριοι και οι Ελληνοκύπριοι επιδιώκουν να συνευρίσκονται και να μιλούν για τα παλιά. Προερχόμενοι από ένα μικτό χωριό όπως ήταν το χωριό μας το διαπιστώνουμε πιο έντονα αυτό. Αλλωστε οι σχέσεις των Ε/Κ και Τ/Κ Νιοχωριτών ήταν πάντοτε καλές. Δυστυχώς το 1963 με την επικράτηση εθνικιστικών στοιχείων και στις δύο πλευρές επήλθε ο διαχωρισμός. Η απόφασή μας να συμπεριλάβουμε στο φιλμ συνέντευξη Τουρκοκύπριου συμπατριώτη μας συμβάλλει, πιστεύω, στις προσπάθειες για συμφιλίωση ανάμεσα στις δυο κοινότητες του νησιού και επανένωση της κοινής μας πατρίδας χωρίς στρατούς κατοχής για ένα καλύτερο αύριο, για το καλό των επόμενων γενιών, το χρωστάμε στα παιδιά μας.

Ευχαριστώ Ιάκωβε,

Την όλη προσπάθεια ετοιμασίας του φιλμ ανέλαβε ο επιστημονικός μας συνεργάτης δρ Απόστολος Κουρουπάκης μαζί με την ηθοποιό και σκηνοθέτρια συγχωριανή μας Ειρήνη Ανδρέου, θυγατέρα του Γιαννάκη Καρτακούλλη και της Ελλης Ταλαττίνη. Η δουλειά που έκαναν είναι εξαιρετική, άλλωστε θα το διαπιστώσετε σε λίγα λεπτά. Τους ευχαριστώ θερμά κυρίως αυτούς αλλά και όσους συνέβαλαν στην παραγωγή του φιλμ και ιδιαίτερα τον κινηματογραφιστή Ραφαήλ Μαρκιτανή.Ευχαριστώ επίσης το Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών και το Ραδιοφωνικό Ιδρυμα Κύπρου για την παραχώρηση αρχειακού υλικού.

Καταλήγοντας θα ήθελα να ευχαριστήσω από τα βάθη της καρδιάς μου το ζεύγος των συγχωριανών μας Ευάγγελο και Ολγα Νεοφύτου, της γνωστής εταιρείας ξηρών καρπών ΣΕΡΑΝΟ για την πολύ γενναιόδωρη χορηγία τους για την ετοιμασία του ντοκιμαντέρ. Αγαπητοί συγχωριανοί, χωρίς της οικονομική βοήθεια του ζεύγους Νεοφύτου δεν θα μπορούσε να γίνει το φιλμ. Αγαπητέ Ευάγγελε, αγαπητή Ολγα σας ευχαριστώ θερμά, ο Θεός να σας έχει καλά. Eπίσης, ευχαριστώ θερμά ακόμη ένα χορηγό το Ιδρυμα Αθανάσιος Κτωρίδης, σημειώνοντας με ικανοποίηση ότι το εν λόγω ίδρυμα δεν είναι η πρώτη φορά που έρχεται αρωγός στο έργο του κοινοτικού συμβουλίου. Ο Νάσος Κτωρίδης είναι γιος του αγαπητού συγχωριανού μας Κώστα Κτωρίδη.

Ευχαριστώ επίσης τον συγχωριανό μας Παύλο Κουσιουμή των γνωστών ζαχαροπλαστείων ΟΡΙΕΝΤΑΛ για την μερική χορηγία της δεξίωσης που θα ακολουθήσει.

Καλή θέαση.