10/09/22
Σεβαστό ιερατείο,
Εκλεκτοί προσκεκλημένοι,
Συγγενείς των τιμωμένων ηρώων,
Κυρίες και Κύριοι,
«Δεν ήρθα δω για να μετρήσω τον στρατό του Μπραΐμη από τα ψηλώματα…ήρθα να πολεμήσω…». Αυτά ήταν τα λόγια του Παπαφλέσα όταν του είπαν πόσο πολυάριθμος ήταν ο στρατός του Ιμπραήμ.
Αλλά και τα παλληκάρια του Νέου Χωρίου Κυθρέας, αυτό ακριβώς έπραξαν.
Η λεβεντομάνα γη του Νέου Χωρίου Κυθρέας γαλούχησε τα παιδιά της με τις ακατάλυτες ελληνοχριστιανικές παραδόσεις, με τα ιδανικά της φιλοπατρίας και της αυτοθυσίας,. Εξ’ ου κι ο τραγικός απολογισμός που η κοινότητα κλήθηκε να πληρώσει, κατά τη βάρβαρη εισβολή του Αττίλα, λαμβάνοντας υπόψη τον αριθμό των πεσόντων στα πεδία των μαχών, τους εν ψυχρώ δολοφονηθέντες, αλλά και τους αγνοούμενους.
Εκπληρώνοντας ένα οφειλόμενο ηθικό και εθνικό χρέος τιμής και μνήμης και με αισθήματα βαθύτατης συγκίνησης, αλλά ταυτόχρονα και εθνικής υπερηφάνειας, σεβόμενοι την ιστορία μας, μνημονεύουμε σήμερα στον ιερό ναό του Αγίου Χαραλάμπους, εδώ στην Αγλαντζιά, τους πεσόντες και δολοφονηθέντες κατοίκους της κοινότητας Νέου Χωρίου Κυθρέας, στους οποίους κλίνουμε ευλαβικά το γόνυ, για τις υπηρεσίες που πρόσφεραν προς την δοκιμαζόμενη πατρίδα, με αυτοθυσία, τις μαύρες μέρες του 1974. Ταυτόχρονα, αναπέμπουμε δέηση για εξεύρεση και των αγνοουμένων της κοινότητας, αφού η πτυχή αυτή συνιστά την πιο οδυνηρή από το δράμα του 1974.
Θα πρέπει να σημειώσω ότι ο ναός αυτός του Αγίου Χαραλάμπους, έχει ανεγερθεί από τους ίδιους τους Νιοχωρίτες, στην προσφυγιά, σ’ ανάμνηση του κυρίως ναού του χωριού τους, αφού ο Άγιος Χαράλαμπος είναι ο πολιούχος Άγιος της κατεχόμενης κοινότητας.
Επιτρέψτε μου να εκφράσω τις ευχαριστίες και την εκτίμησή μου προς το Κοινοτικό Συμβούλιο, το οποίο σε συνεργασία με την εκκλησιαστική επιτροπή, τα σωματεία «ΑΥΓΕΡΙΝΟΣ» και «ΑΠΟΛΛΩΝ», τον Όμιλο Γυναικών και τους συγγενείς των πεσόντων διοργανώνουν το καθιερωμένο ετήσιο μνημόσυνο των πεσόντων Νιοχωριτών. Η πρόσκληση να απευθύνω τον σημερινό επιμνημόσυνο λόγο με τιμά ιδιαίτερα.
Δυστυχώς ο μεγάλος αριθμός των θυμάτων, δεν μας επιτρέπει, παρά να αναφερθούμε ονομαστικά παρά σε ορισμένους μόνο από αυτούς:
Ο λοχίας Κώστας Λαμπρίας
Με την εκδήλωση της τουρκικής εισβολής τον Ιούλιο του 1974, επιστρατεύεται σε τάγμα πεζικού στην Αμμόχωστο. Σε πολεμική επιχείρηση, την πρώτη μέρα της εισβολής, στην περιοχή Σακκάρια Αμμοχώστου, γίνεται προσπάθεια να κτυπηθούν οι τουρκικοί στόχοι. Ενώ η μάχη εμαίνετο, ακούει Δόκιμο Έφεδρο Αξιωματικό να καλεί σε βοήθεια λόγω τραυματισμού. Χωρίς δεύτερη σκέψη ορμά στην κόλαση του πυρός για να τον βοηθήσει. Δυστυχώς, σφαίρα ακροβολιστή τον κτύπησε στην κοιλιά και τον τραυμάτισε σοβαρά.
Γιώργος Χατζηγιάννης
Τον Αύγουστο του 1974 ένα χρόνο περίπου μετά την απόκτηση της κόρης του, αφήνει την οικογένεια του στο κάλεσμα της πατρίδας και κατατάσσεται ως έφεδρος στο 398 ΤΠ στην περιοχή Τζιάος. Η τελευταία φορά που είδε την οικογένεια του ήταν στις 7 Αυγούστου 1974.
Ο Γιώργος από τότε δεν γύρισε ποτέ. Βρέθηκε τυχαία από ένα Τ/Κ γεωργό σε ομαδικό τάφο σε ένα χωράφι μαζί με 4 άλλους έφεδρους στρατιώτες στην περιοχή Τζιάος. Τα οστά του ταυτοποιήθηκαν με τη μέθοδο DNA και έδειξαν πως ο θάνατος του προήλθε από κτύπημα όλμου στο θώρακα.
Κώστας Κωνσταντινίδης
Τον Αύγουστο του 1974 , εγκαταλείπει την οικογένεια του, τη γυναίκα του έγκυο το τρίτο τους παιδί και τα δυο του παιδιά, γιατί τον καλεί το καθήκον στην πατρίδα. Η τελευταία φορά που θεάθηκε ζωντανός ήταν η 13η Αυγούστου του 1974 όταν η γυναίκα του και τα παιδιά του τον επισκέφθηκαν στο φυλάκιο όπου υπηρετούσε.
Στις 14 Αυγούστου η οικογένεια του εγκαταλείπει την Κυθρέα, και σώζεται μέσα από τις φλόγες. Τον Οκτώβρη του 1974 γεννιέται και το τρίτο του παιδί ο Θέμης. Ο Κώστας δεν επιστρέφει ποτέ, και η τύχη του αγνοείται και δηλώνεται αγνοούμενος.
Μετά από 35 χρόνια προσμονής και ελπίδας για το γυρισμό του η οικογένεια του ενημερώνεται τα νέα του απάνθρωπου θανάτου του. Όπως και ο Χατζηγιάννης στον οποίο αναφερθήκαμε, έτσι και ο Κωνσταντινίδης, από τύχη βρέθηκαν σ’ ένα χωράφι από ένα Τουρκοκύπριο γεωργό μαζί με άλλους δολοφονηθέντες. Τα οστά του ταυτοποιήθηκαν με τη μέθοδο DNA. Η νεκροψία έδειξε πως ο θάνατός του προήλθε από δύο σφαίρες στο κρανίο, με φορά από πάνω προς τα κάτω. Δεν ήταν άλλη παρά ακόμα μια δολοφονία από τους Τούρκους.
Γιάννης Παπαγιάννης
Το πρωινό της 20ης Ιουλίου με το πρώτο κάλεσμα για επιστράτευση παρουσιάστηκε στην μονάδα του στο 398ΤΠ. Στις 14 Αυγούστου 1974 συνελήφθη αιχμάλωτος έξω από το Τζιάος. Ενώ συνελήφθησαν και ήταν ζωντανοί μετά το πέρας της μάχης, εντούτοις δολοφονήθηκαν εν ψυχρώ και τα άψυχα σώματά τους ρίχθηκαν σε πηγάδι.
Σάββας Αποστολίδης
Την Δευτέρα 5 Αυγούστου 1974, ο 1ος λόχος του εβδομηκοστού Τάγματος Μηχανικού, με διοικητή τον υπολοχαγό Κατσουλώτο Ευστράτιο, ανέλαβε τη ναρκοθέτηση της Λαπήθου. Σκοπός της αποστολής αυτής ήταν να αποκοπεί η προέλαση των Τούρκων και να προσφερθεί υποστήριξη στο 256 ΤΠ.
Μεταξύ των 57 ανδρών που έλαβαν μέρος ήταν και ο Σάββας. Το πρωί της 6ης Αυγούστου, όταν οι Τούρκοι απέκλεισαν την Λάπηθο, επιχείρησε με άλλους 29 συμπολεμιστές του να διασπάσει τον κλοιό των Τούρκων και να φθάσει στην Βασίλεια. Στην περιοχή «το Αγνί», όμως, επισημάνθηκαν από ισχυρές εχθρικές δυνάμεις οι 30 αυτοί πολεμιστές του Μηχανικού, περικυκλώθηκαν, καθηλώθηκαν και δεν μπόρεσαν να διαφύγουν και να σωθούν. Tελικά τα οστά του Σάββα Αποστολίδη ταυτοποιήθηκαν με την μέθοδο του DNA.
Στέλιος Ορφανίδης
Με την εκδήλωση του δεύτερου γύρου της τουρκικής εισβολής, εντάχθηκε σε δύναμη Πυροβολικού που έδρευε στο Νέο Χωρίο. Μαζί με τον λοχαγό του και ομάδα συναγωνιστών του παρατάχθηκαν στην γραμμή άμυνας μεταξύ Μιας Μηλιάς και Νέου Χωρίου. Όταν έσπασε η γραμμή της Μιας Μηλιάς υποχώρησαν προς την Αμμόχωστο.
Στις 17 Αυγούστου 1974 θεάθηκε για τελευταία φορά ζωντανός στο Τρίκωμο, όπου με άλλους στρατιώτες προσπαθούσαν να στήσουν ένα πυροβόλο. Τα οστά του ταυτοποιήθηκαν πρόσφατα.
Κωνσταντίνος Ευθυμίου
Υπηρέτησε στο 305 Τάγμα Πεζικού. Συνελήφθη από τους Τούρκους στο δεύτερο γύρο της τουρκικής εισβολής στο χωριό Βώνη μαζί με άλλα 39 άτομα και από τότε αγνοείται.
Γεώργιος Γιωργαλλή
Όταν έγινε η τουρκική εισβολή έτρεξε ως έφεδρος να υπερασπιστεί την πατρίδα του. Στις 14 Αυγούστου 1974, μέρα της δεύτερης εισβολής, ο Γιώργος βρισκόταν στο Τζιάος και από τότε γράφτηκε στη μαύρη λίστα των αγνοουμένων.
Μακρύς είναι ο κατάλογος των 37 εν ψυχρώ δολοφονηθέντων, Νιοχωρητών, των οποίων τα οστά έκτοτε ταυτοποιήθηκαν, όπως και άλλων 29 μέχρι και σήμερα αγνοουμένων, οι οποίοι προφανώς και έχουν επίσης δολοφονηθεί, χωρίς, εντούτοις, μέχρι σήμερα να έχουν εντοπιστεί.
Κυρίες και κύριοι,
Του ανδρειωμένου ο θάνατος, θάνατος δεν λογιέται. Οι ήρωές μας ύψωσαν το ανάστημα τους στον Τούρκο εισβολέα και με ηρωισμό και αυταπάρνηση, έπεσαν στο πεδίο της μάχης, κερδίζοντας μια χρυσή και ένδοξη σελίδα στο πάνθεο των αθανάτων και σφραγίζοντας με το όνομα και τη δράση τους, τους διαχρονικούς αγώνες για ελευθερία και δικαιοσύνη. Το αίμα τους εξακολουθεί να αρδεύει το δέντρο της ελευθερίας, μέχρι αυτό να ανθίσει και να δώσει καρπούς.
Μνημονεύουμε ακόμα σήμερα και τον Στέλιο Παναγή, ο οποίος στις 3 Ιουνίου 1996, ενώ υπηρετούσε σε προκεχωρημένο φυλάκιο στην πράσινη γραμμή, εισήλθε άοπλος και απονήρευτος στη νεκρή ζώνη, με αποτέλεσμα εντελώς απρόκλητα, να πυροβοληθεί, άνανδρα, εν ψυχρώ από τα εχθρικά φυλάκια. Μεταφέρθηκε μετά από ώρα από άνδρες της Ειρηνευτικής Δύναμης στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας, όμως η καθυστέρηση υπήρξε μοιραία. Ο Στέλιος Παναγή υπήρξε το τελευταίο από τα επτά θύματα της τουρκικής θηριωδίας στη γραμμή καταπαύσεως κατάπαυσης του πυρός μετά το 1974.
Τον Σεπτέμβριο του 2009 το ΕΔΑΔ με απόφασή του καταδίκασε την Τουρκία για τη δολοφονία του Στέλιου υποστηρίζοντας ότι η Τουρκία παρέβη το άρθρο 2 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα που αναφέρεται στην προστασία της ζωής.
Κυρίες και κύριοι,
Η θυσία των ηρώων μας συνιστά μια πολύτιμη παρακαταθήκη, που εμπνέει το σήμερα και καθοδηγεί το μέλλον. Τα ιστορικά διδάγματα που οφείλουμε όλοι να αντλούμε από το χθες αποτελούν την πυξίδα μας για την πορεία του αύριο.
Σαράντα οκτώ ολόκληρα χρόνια έχουν περάσει από την θυσία των ηρώων μας και τα κάθε χρόνο επαναλαμβανόμενα λόγια δείχνουν φτωχά κι ανήμπορα να συμβάλουν στην αλλαγή του status quo, οι δε λέξεις δεν αρκούν για τέτοιες περιπτώσεις. Οι αγώνες των ηρώων μας καθιστούν το δικό μας χρέος ακόμα πιο βαρύ κι αυτό δεν εξοφλείται με λόγια, αλλά με έργα αντάξια της θυσίας τους.
Αιώνια, ας είναι η μνήμη τους.
