Σεβαστοί νεκροί

Δεν σας γνωρίσαμε ποτέ. Ούτε καν από μια φωτογραφία δεν σας είδαμε. Τώρα μας λένε πως εδώ, σε αυτά τα μικρά φέρετρα, βρίσκεστε όλοι εσείς. Ό,τι έχει απομείνει από εσάς. Οστά 39 χρόνων. Όσα αριθμούν τα χρόνια της αρπαγής, του ξεριζωμού, των βιασμών, του άδικου, των δολοφονιών, της προσφυγιάς, της κατοχής…. Χρόνια άραχνα και μουντά. Χρόνια γεμάτα δάκρυ για μια επιστροφή που δεν έρχεται ποτέ.

Σήμερα έχουμε μπροστά μας οκτώ μικρά φέρετρα. Αυτά είστε εσείς. Αυτό είπε το DNA τουλάχιστον. Απουσιάζει μόνο ένα. Εκείνο της θείας Νίτσας που δεν βρέθηκε πουθενά. Μα δεν έχει σημασία αφού οι ψυχές είναι όλες παρούσες, σμιχτές με τη δική της. Έτοιμες για το αιώνιο ταξίδι τους. Μακριά από την πληγωμένη πάτρια γη. Θα πετάξουν εκεί που δεν υπάρχει πόλεμος και στρατός. Εκεί που η λέξη κατοχή είναι άγνωστη.

Άραγε τι πρέπει να πούμε για σας που δεν γνωρίσαμε για να σας ξεπροβοδίσουμε τώρα που φεύγετε οριστικά? Τα λόγια στερεύουν, το ίδιο και τα δάκρυα. Μένει μόνο ένα στερνό αντίο και λίγα λουλούδια σαν φόρος τιμής στη μνήμη σας. Φόρος τιμής για τον σκληρό και απάνθρωπο θάνατο σας.

Δεν ήταν τυχερό να σας γνωρίσουμε. Μα ξέρουμε πως έχουμε κάτι από εσάς μέσα μας, αφού είστε οι πρόγονοι μας. Μακάρι να γυρνούσε ο χρόνος πίσω, μα δεν γίνεται πια. Όλα τελείωσαν. Όλα εκτός από τη μακρινή ανάμνηση σας. Μια ανάμνηση που θα την κρατάμε συνώνυμο με τη σκαλωμένη γη μας. Με τον περήφανο Πενταδάκτυλο που θα μας γνέφει με την πέτρινη παλάμη του. Με τα κυκλάμινα των βουνοκορφών του. Με τον αγέρα που θα τραγουδά και θα μηνά σε όλους υπομονή. Υπομονή μέχρι τη μέρα του γυρισμού.

Ας είναι ελαφρύ το χώμα που θα σας σκεπάσει.

(Τον χαιρετισμό που απεύθυνε στους νεκρούς η Μαλβίνα Σγαρδέλη εκ μέρους των εγγόνων και δισέγγονων , έγραψε η συγγραφέας Τούλα Κακουλλή, μετά από παράκληση της οικογένειας Ζερβού)