Επικήδειος λόγος του κοινοτάρχη Νέου Χωρίου Κυθρέας κ. Κώστα Ζερβού στην κηδεία του αγνοούμενου Γιάννη Παπαγιάννη ιερός ναός Αγ. Νικολάου Έγκωμης
14/08/2009

Με βαθιά συγκίνηση και συγκλονισμό σύραμε σήμερα τα βήματά μας στoν ιερό ναό Αγίου Νικολάου Έγκωμης για να αποτίσουμε τον οφειλόμενο φόρο τιμής σε ένα άξιο τέκνο του χωριού μας, σε ένα ήρωα, σε ένα παλληκάρι που προσέτρεξε από τους πρώτους να πολεμήσει το βάρβαρο εισβολέα, το Γιάννη Παπαγιάννη. Μόνο που το χρέος αυτό εκπληρώνεται με καθυστέρηση 35 χρόνων.

Αποχαιρετούμε σήμερα, αγαπητοί συγχωριανοί, το Γιάννη, το λαμπρό και πολλά υποσχόμενο νέο, που διακρίνετο για το ήθος του, την εργατικότητά του, και τη φιλομάθειά του. Οι μαύρες μέρες του Ιούλη του 1974 βρίσκουν τον Γιάννη στο χωριό του, αφού μόλις είχε τελειώσει τις σπουδές του στην Αγγλία. Το μέλλον του προδιαγραφόταν λαμπρό και δικαιολογημένα οι γονείς του, Χαμπής και Αγγελική, και οι αδελφές του Θεανώ, Μαρούλα και Αντρούλα, ένιωθαν περηφάνια για το καμάρι τους. Η μοίρα όμως τους έπαιξε άσχημο παιχνίδι.

Με την έναρξη της εισβολής ο Γιάννης σπεύδει να καταταγεί στο τάγμα του. Η μάνα του Αγγελική, λες και είχε κάποιο κακό προαίσθημα κι από την μεγάλη αγάπη της για το βλαστάρι της του λέει : Μην πας γιε μου. Αφού κανένας εν ιξέρει ότι είσαι στην Κύπρο. Και η απάντηση του λεβεντονιού : « Ο ένας εν πάει ο άλλος εν πάει, να αφήσουμε τους Τούρκους νάρτουν να μας πκιάσουν»; Και έτρεξε να καταταγεί.

Τόσο κατά την πρώτη όσο και κατά τη δεύτερη φάση της εισβολής ο Γιάννης Παπαγιάννης υπηρετούσε στα φυλάκια του Τζιάος. Όπως μαρτυρούν οι συγχωριανοί του αλλά και οι συμπολεμιστές του, ο Γιάννης πολεμούσε με απαράμιλλο θάρρος και αυταπάρνηση. Ωστόσο, η υπεροπλία του εχθρού αλλά και λάθη της στρατιωτικής ηγεσίας δυστυχώς είχαν ως αποτέλεσμα να εγκλωβιστούν πολλοί εθνοφρουροί στα βόρεια του χωριού Τζιάος. Ανάμεσα σε αυτούς και ο Γιάννης Παπαγιάννης με τους συμπολεμιστές τους Αντώνη Κορέλλη, Χριστόφορο Σκορδή, Πανίκο Νικολάου και Φίλιππο Χατζηκυριάκο. Έμειναν εκεί, επί των επάλξεων, δεν έτρεξαν να φύγουν όπως δυστυχώς έκαναν κάποιοι υψηλόβαθμοι του στρατού. Και όταν πια δεν είχαν πολεμοφόδια εντοπίστηκαν από τους Τούρκους στρατιώτες και συνελήφθησαν. Μάλιστα Τούρκος φωτογράφος και εικονολήπτης απαθανάτισε τη σκηνή της σύλληψης. Είναι χαρακτηριστική η φωτογραφία του Τούρκου στρατιώτη που προσφέρει τσιγάρο στο Γιάννη. Όμως, το φιλμ έπεσε στα χέρια της Εθνοφρουράς που συνέλαβε μερικές μέρες μετά τον Τούρκο φωτογράφο. Η φωτογραφία αυτή έφτασε στα πέρατα της οικουμένης, έγινε το σύμβολο του αγώνα των αγνοουμένων αλλά και των εκάστοτε κυβερνήσεων. Αποτελούσε ατράνταχτη απόδειξη ότι αυτοί οι άνθρωποι συνελήφθησαν ζωντανοί μετά το τέλος των εχθροπραξιών. Και το ερώτημα αδυσώπητο. Τι απέγιναν; Τι τους έκαναν; Ερωτήματα που βασάνιζαν την οικογένεια του Γιάννη και που έδιναν κάποιες ελπίδες ότι είναι στη ζωή αφού συνελήφθησαν αιχμάλωτοι. Δυστυχώς είναι αυτά τα αναπάντητα ερωτήματα που έστειλαν στον τάφο τον λατρευτό σου πατέρα, αγαπητέ Γιάννη.

Η περίπτωση του Γιάννη Παπαγιάννη και των τεσσάρων συμπολεμιστών του αποτελεί την πρώτη και ατράνταχτη απόδειξη ενός εγκλήματος πολέμου, μιας απάνθρωπης και βάρβαρης πράξης, γιατί πρόκειται για εν ψυχρώ δολοφονία αιχμαλώτων πολέμου που καταδικάζεται από τους κανόνες του διεθνούς δικαίου και των διεθνών συμβάσεων. Τους εκτέλεσαν εν ψυχρώ και τους έριξαν μαζί με άλλους εθνοφρουρούς σε ξεροπήγαδο του Τζιάος. Το έγκλημα αυτό δεν μπορεί να μείνει ατιμώρητο. Πρέπει να καταγγελθεί στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Είναι υποχρέωση της πολιτείας να προσφύγει στα διεθνή αυτά σώματα και να ζητήσει την καταδίκη του στυγερού εγκλήματος και να οδηγηθούν οι εγκληματίες πολέμου στο εδώλιο του κατηγορουμένου για να πληρώσουν για τα εγκλήματά τους.

Μόνο έτσι θα αναπαυθεί η ψυχή του συγχωριανού μας Γιάννη Παπαγιάννη και οι ψυχές των συμπολεμιστών του αλλά και όλων των άλλων που εκτελέστηκαν εν ψυχρώ. Μπορεί τώρα, αγαπητέ Γιάννη, η μάνα σου κι οι αδελφές σου να έρχονται να σου ανάβουν το καντήλι στον τάφο και να σου κάνουν το μνημόσυνο. Όμως πάντα θα τις τρώει το μαράζι και θα ζητούν να πληρώσουν οι φονιάδες για το έγκλημα που έκαναν.

Εμείς , ως Νιοχωρίτες, αγαπητέ και αξέχαστε Γιάννη, θα ανεγείρουμε μνημείο προς τιμή σου αλλά και προς τιμή όλων των πεσόντων και εκτελεσθέντων Νιοχωριτών στον περίβολο της εκκλησίας του Αγίου Χαραλάμπους στην Αγλαντζιά. Είναι το λιγότερο που μπορούμε να κάνουμε.

Και τελειώνω με τα λόγια της αδελφής σου Μαρούλας στο ΡΙΚ. «Η λέξη αγνοούμενοι ήταν πολύ βαριά για μας, γιατί τούτοι οι άνθρωποι δεν ήταν απλώς αγνοούμενοι. Ήταν ήρωες». Ναι Γιάννη, για μας τους Νιοχωρίτες, είσαι ήρωας και πρέπει να είναι περήφανοι οι δικοί σου.

Αιωνία σου η μνήμη, ας είναι ελαφρύ το χώμα που θα σε σκεπάσει.